Nhiều sách về đầu tư cung cấp nhiều lời khuyên rằng tâm lý nhà đầu tư đóng một vai trò quan trọng trong việc quyết định sự thành công của một người khi xây dựng và duy trì một danh mục đầu tư hiệu quả. Các nhà đầu tư cần phải cẩn thận chính cá tính riêng của họ và những giá trị đó có thể ảnh hưởng quá trình quyết định của họ thế nào. Các nhà đầu tư thành công tận dụng những điểm mạnh của mình để rồi dẫn đến những quyết định đầu tư thành công và kiểm soát hoặc loại bỏ những thái độ tiêu cực có thể khiến họ đưa ra những quyết định sai lầm. Một quyết định tồi về việc khi nào đên bán một cổ phiếu có thể dẫn đến một mức lỗ rất lớn.
Những tật xấu và những sai lầm
Trong khi nhiều thói quen xấu có thể dẫn đến những quyết định tồi tệ về việc mua cổ phiếu, những thói quen xấu khác cũng có thể dẫn đến những sai lầm trong việc bán hoặc không bán những khoản đầu tư đó. Nhiều sai lầm trong việc mua cổ phiếu đến từ những quyết định vội vàng mà thiếu sự nghiên cứu kỹ lưỡng và sự thất bại trong việc kiểm soát rủi ro đầu tư. Những thói xấu mà dẫn đến sai lầm trong việc bán thì rất nhiều và rất khó để kiểm soát. Tâm lý của một nhà đầu tư có thể chứa đầy cám dỗ, và có nguy cơ phá hoại những nỗ lực để quản lý một danh mục đầu tư thành công.
Quá tự tin
Quá tự tin có thể kết hợp với thành kiến về kết quả để tăng cường những sai lầm của một nhà đầu tư không kỷ luật. Sau khi chốt những lời nhuận cao trong một cổ phiếu, một nhà đầu tư có thể cho rằng giá cổ phiếu sẽ tiếp tục tăng, mà không cân nhắc những yếu tố và hoàn cảnh đã khiến cho cổ phiếu đó tăng từ ban đầu. Quá tự tin có tác động đến quá trình quyết định kết quả khi nhà đầu tư tin rằng tài năng chọn cổ phiếu của anh ta là nguyên nhân dẫn đến những mức lợi nhuận khổng lồ đó. Cũng tương tự, các nhà đầu tư có thể trở nên quá tự tin chỉ bởi vì họ đã có một chuỗi giao dịch may mắn. Những thái độ như vậy có thể dẫn đến một giai đoạn thua lỗ tồi tệ trong tương lai và xóa bỏ hết những lợi nhuận tích lũy được trước đây.
Một vấn đề nữa cho các nhà đầu tư đến từ thành kiến xác nhận, một thứ có thể xảy ra sau khi một nhà đầu tư thực hiện một khoản đầu tư thua lỗ. Mặc kệ cho giá cả cổ phiếu tiếp tục rớt, nhà đầu tư đó vẫn tiếp tục tìm kiếm cho những bài báo hay thông tin để xác nhận những thông tin đó, mặc dù nó là một khoản đầu tư thua lỗ ngay từ đầu. Một ai đó khăng khăng với việc duy trì một vị trí thua lỗ bởi vì một thông tin cho rằng cổ phiếu đó sẽ là công ty Apple thứ hai, người đó đang ủng hộ một niềm tin vô căng cứ bằng một thành kiến xác nhận sai lầm.
Thiết lập một mục tiêu cá nhân
Các nhà đầu tư thông minh thường đi vào một vị trí đầu tư với một kế hoạch. Trước khi mua cổ phiếu, họ thành lập một điểm đến hoặc mục tiêu giá cả, nơi mà họ sẽ bán. Nhiều nhà đầu cơ thực hiện một lệnh chốt lời ngay lập tức sai khi mua cổ phiếu. Điều này thường hữu dụng trong những tình huống mà nhà đầu cơ đó đang bận với một công việc hoặc cơ hội khác.
Khi các nhà phân tích ở bên bán cổ phiếu cung cấp một mục tiêu giá cả khi đưa ra các khuyến nghị đầu tư, nhà đầu tư nên kiểm tra và phân tích kỹ lưỡng và quyết định rằng dự đoán của nhà phân tích đó có hợp lý với chỉ số EPS (Earning Per Share, Doanh thu của mỗi cổ phiếu) hay không. Các nhà phân tích nên dùng những giả định hợp lý trong khi đưa ra những dự đoán về doanh thu và trong việc thành lập những thông số định giá, như PE (Giá/Cổ phiếU) và tỷ lệ P/S (Giá/Doanh Thu). Khi theo dõi những mục tiêu giá cả của các nhà phân tích, các nhà đầu tư nên thường xuyên truy cập để có những thông tin mới nhất của công ty đó. Những thông tin như nói trên có thể có tác động lớn đến giá cả của một cổ phiếu.
Việc sử dụng phân tích kỹ thuật (giá cả trên biểu đồ) cũng là một cách phổ biến khác để thành lập mục tiêu giá cả. Nhiều nhà đầu tư sử dụng biểu đồ để nghiên cứu giá cả cổ phiếu và có nhiều phương pháp cũng như mô hình để đánh giá.
Làm theo kế hoạch ban đầu
Thường có một cám dỗ để thỏa mãn lòng tham khi một cổ phiếu tiếp tục tăng giá và gần đến đích giá cả. Đây là lúc mà nhà đầu tư phải duy trì kỹ luật để làm theo kế hoạch. Nhiều nhà đầu cơ làm theo một chiến thuật bán dần thay vì bán hết một lần một. Cách này yêu cầu nhà đầu tư phải bán từng phần nhỏ như một phần ba, phân nửa từng lần một để duy trì cơ hội nắm bắt lợi nhuận tiềm năng khi cổ phiếu tiếp tục tăng dần và cùng lúc chốt lời để ngăn chặn thua lỗ nếu cổ phiếu bất ngờ giảm giá.
